Niet-reanimeerverzoek zichtbaar door polsbandje
Alle ziekenhuizen worstelen ermee: patiënten die bij een hartstilstand géén reanimatie wensen, worden niet altijd direct herkend op het moment dat het erop aankomt. Bij de geringste twijfel over hun wens, worden zij tóch gereanimeerd. Op zoek naar een sluitende oplossing hiervoor, experimenteert het Albert Schweitzer ziekenhuis van 15 februari tot 15 mei op twee afdelingen met een polsbandjessysteem. Patiënten met een rood polsbandje willen geen reanimatie. “We dachten eerder dat zo’n systeem erg gevoelig zou liggen, maar het tegendeel zou wel eens waar kunnen zijn”, zegt Sandra Schoenmakers, secretaris van de begeleidende werkgroep.
De huidige werkwijze is dat een niet-reanimeerverzoek na een gesprek met de arts wordt vastgelegd op een formulier. Dat komt zowel in het medisch als in het verpleegkundig dossier. Dit systeem kent echter zwakke plekken, schetst Schoenmakers. “Om te beginnen wordt niet bij iedereen besproken wat de wensen zijn over reanimeren. Dat gebeurt doorgaans alleen bij erg zieke of oudere patiënten, of wanneer iemand er zelf op aandringt. Daarnaast kan het zo zijn dat de wens van de patiënt tijdens de opname verandert en dat deze wijziging niet in alle dossiers tegelijk kan worden bijgewerkt. Wat ook wel eens gebeurt, is dat op het moment van een crisis het dossier niet onmiddellijk voorhanden is, omdat het net wordt bijgewerkt. Als er maar de geringste twijfel bestaat over de wens van de patiënt, wordt altijd gereanimeerd, tenzij de arts van mening is dat dit medisch zinloos handelen betekent.”
Dit leidt tot enkele situaties per jaar waarbij tegen de uitdrukkelijke wens van de patiënt in wordt gehandeld. Schoenmakers: “Dat willen we niet. De impact van een reanimatie is groot voor de patiënt en diens naasten. Bovendien doorstaat een minderheid een reanimatie zonder blijvende schade.”De pilot met de polsbandjes werkt als volgt. “Alle patiënten, ook jongere mensen die goed gezond zijn, krijgen voor opname een folder met uitleg over reanimatiebeleid. Hierbij zit een formulier waarmee zij bij de opname hun wens schriftelijk kenbaar kunnen maken. Wie hierop aangeeft geen reanimatie te willen, krijgt een gesprek met de arts. Als de wens inderdaad weloverwogen is en overeind blijft, wordt bij het begin van de opname het reguliere polsbandje met patiëntgegevens omgedaan in een rode kleur. Alle andere patiënten krijgen het normale witte bandje. Ook als een patiënt even op een andere afdeling is, of als het dossier buiten handbereik is, kunnen zorgverleners de wens ter plekke aflezen.”
Aanvankelijk was er huiver dat dit stigmatiserend zou werken. Tijdens een gesprekssessie met een groep patiënten en patiëntenverenigingen over de polsbandjes, bleek echter iets heel anders. Schoenmakers: “We kregen juist lof voor deze aanpak. Mensen gaven aan dat zij er zelf het meest bij gebaat zijn om goed herkenbaar te zijn en dat ze het helemaal niet raar of beschamend vinden.” Daarna is besloten de pilot in gang te zetten. Die vindt plaats op de afdelingen A3 en D2 (Dordwijk).
Bewust zijn hiervoor twee uiteenlopende afdelingen gekozen, legt Schoenmakers uit. “Op A3 (Nefrologie/Endocrinologie) liggen zwakkere, veelal oudere patiënten die vaak langdurig opgenomen zijn. Het is dus een afdeling waar vermoedelijk meer mensen een niet-reanimeerbeleid hebben. Bij hen kan het polsbandje het verschil maken.” D2 (Short Stay) heeft een korte doorlooptijd en een patiëntengroep die niet erg ziek is. “Hier kunnen we het systeem vooral testen qua logistiek en gebruiksvriendelijkheid. Maar we denken dat het ook op D2 een bijkomend effect zal hebben, namelijk dat niet-reanimeren bespreekbaar wordt. Het is goed als mensen hier bewust over nadenken.” De uitkomsten van de pilot zijn vermoedelijk voor de zomer bekend, evenals het eventuele vervolg.